Kryminalistyczne badania wariograficzne
Data publikacji 18.09.2015
Nie sposób przybliżyć tematykę kryminalistycznych badań wariograficznych (poligraficznych) bez przedstawienia podbudowy prawnej, która w ostatnich kilkudziesięciu latach uległa dość znacznej transformacji...
Nie sposób przybliżyć tematykę kryminalistycznych badań wariograficznych (poligraficznych) bez przedstawienia podbudowy prawnej, która w ostatnich kilkudziesięciu latach uległa dość znacznej transformacji. Spór procesualistów, czy badania wariograficzne (poligraficzne) mogą stanowić dowód procesowy, trwały od lat. Zdania były w znacznym stopniu podzielone. W sprawie tej kilkakrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. W 1976 r. SN, dopuszczając badania wariograficzne, uznał, że opinia wariograficzna musi być zaliczona do dowodów pośrednich. W 1980 r. nie zaakceptował badań tego rodzaju jako formy przesłuchania, lecz jako badania prowadzonego w formie kryminalistycznej ekspertyzy. W 1998 r. SN zaliczył ekspertyzę wariograficzną do materiału dowodowego, rok później zaś negatywnie ocenił wynik badań wariograficznych opartych na stosowanej wówczas metodzie Reida.
Problematyka ta uległa przełomowym zmianom podczas nowelizacji kodeksu postępowania karnego z 6 czerwca 1997 r., która weszła w życie 1 lipca 2003 r. Do k.p.k. dodano nowy artykuł 192a par. 2. Na wyposażeniu Laboratorium Kryminalistycznego KWP w Bydgoszczy jest komputerowy zestaw do kryminalistycznych badań wariograficznych firmy Lafayette, który od kilku lat wykorzystywany jest do zlecanych przez organa procesowe w kraju ekspertyz.
Na podstawie wyników takiego badania ekspert może ocenić, po spełnieniu określonych warunków oraz odpowiednikach procedur, czy dana osoba miała związek z badaną sprawą, a także w zależności od typu badania, potrafi ocenić jakiego rodzaju był to związek. Badanie, co należy podkreślić - nie powoduje żadnych dolegliwości dla osoby badanej i nie wymaga specjalnego jej przygotowania. Należy w tym miejscu zaakcentować, iż z każdą osobą przed przystąpieniem do zasadniczego badania przeprowadzany jest wnikliwy wywiad, na podstawie którego osoba ta jest lub nie jest zakwalifikowana do dalszych badań.
Metodyka badań wariograficznych polega na rejestrowaniu somatyczno–wegetatywnych przejawów emocji. W praktyce chodzi o reakcje emocjonalne związane ze skutkiem przeżycia przez osobę badaną takiego lub innego faktu i najczęściej ze skutkiem ujawnienia określonego związku badanej osoby z tym faktem. Podczas badania rejestrowane są następujące parametry fizjologiczne: oddech, ciśnienie krwi, przewodnictwo elektryczne skóry. Parametry te z wizualizowane są na ekranie monitora i rejestrowane na twardym dysku komputera.
Po przeprowadzonych testach i ich wnikliwej analizie ekspert sporządza opinię kryminalistyczną. Z uwagi na fakt, iż w kraju jest pięć ośrodków dysponujących specjalistycznym sprzętem do badań wariograficznych oraz wykwalifikowanymi ekspertami w tej dziedzinie koniecznym stało się wypracowanie jednolitej metodyki badań.
Problemem tym zajęła się ekspert Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KGP, która w sposób spójny i syntetyczny opracowała pierwszy tego typu dokument w Polsce, regulujący postępowanie biegłych instytucjonalnych w trakcie prowadzenia czynności badawczych w ramach ekspertyzy wariograficznej.
Konieczność opracowania tego rodzaju dokumentu wynikała z tendencji wdrażania ogólnokrajowego systemu zarządzania jakością, która przestała być źródłem strategicznych korzyści a jego podstawowym wymogiem. W efekcie powstała Metodyka prowadzenia badań, która poza usystematyzowaniem obszaru badań wariograficznych może mieć - jak zauważa autorka opracowania – znaczenie strategiczne dla promowania tej dziedziny kryminalistyki i poprzez zamieszczenie jej na stronie internetowej laboratorium może przybliżyć zagadnienia samych badań, pomóc zrozumieć ich istotę i zwiększyć zaufanie potencjalnych przyszłych zleceniodawców.
podinsp. Jacek Bukowski
Laboratorium Kryminalistyczne
KWP w Bydgoszczy
Problematyka ta uległa przełomowym zmianom podczas nowelizacji kodeksu postępowania karnego z 6 czerwca 1997 r., która weszła w życie 1 lipca 2003 r. Do k.p.k. dodano nowy artykuł 192a par. 2. Na wyposażeniu Laboratorium Kryminalistycznego KWP w Bydgoszczy jest komputerowy zestaw do kryminalistycznych badań wariograficznych firmy Lafayette, który od kilku lat wykorzystywany jest do zlecanych przez organa procesowe w kraju ekspertyz.
ZESTAW DO BADAŃ WARIOGRAFICZNYCH
Na podstawie wyników takiego badania ekspert może ocenić, po spełnieniu określonych warunków oraz odpowiednikach procedur, czy dana osoba miała związek z badaną sprawą, a także w zależności od typu badania, potrafi ocenić jakiego rodzaju był to związek. Badanie, co należy podkreślić - nie powoduje żadnych dolegliwości dla osoby badanej i nie wymaga specjalnego jej przygotowania. Należy w tym miejscu zaakcentować, iż z każdą osobą przed przystąpieniem do zasadniczego badania przeprowadzany jest wnikliwy wywiad, na podstawie którego osoba ta jest lub nie jest zakwalifikowana do dalszych badań.
Metodyka badań wariograficznych polega na rejestrowaniu somatyczno–wegetatywnych przejawów emocji. W praktyce chodzi o reakcje emocjonalne związane ze skutkiem przeżycia przez osobę badaną takiego lub innego faktu i najczęściej ze skutkiem ujawnienia określonego związku badanej osoby z tym faktem. Podczas badania rejestrowane są następujące parametry fizjologiczne: oddech, ciśnienie krwi, przewodnictwo elektryczne skóry. Parametry te z wizualizowane są na ekranie monitora i rejestrowane na twardym dysku komputera.
PRZYKŁADOWY WARIOGRAM Z PRZEPROWADZONEGO BADANIA
Po przeprowadzonych testach i ich wnikliwej analizie ekspert sporządza opinię kryminalistyczną. Z uwagi na fakt, iż w kraju jest pięć ośrodków dysponujących specjalistycznym sprzętem do badań wariograficznych oraz wykwalifikowanymi ekspertami w tej dziedzinie koniecznym stało się wypracowanie jednolitej metodyki badań.
Problemem tym zajęła się ekspert Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KGP, która w sposób spójny i syntetyczny opracowała pierwszy tego typu dokument w Polsce, regulujący postępowanie biegłych instytucjonalnych w trakcie prowadzenia czynności badawczych w ramach ekspertyzy wariograficznej.
Konieczność opracowania tego rodzaju dokumentu wynikała z tendencji wdrażania ogólnokrajowego systemu zarządzania jakością, która przestała być źródłem strategicznych korzyści a jego podstawowym wymogiem. W efekcie powstała Metodyka prowadzenia badań, która poza usystematyzowaniem obszaru badań wariograficznych może mieć - jak zauważa autorka opracowania – znaczenie strategiczne dla promowania tej dziedziny kryminalistyki i poprzez zamieszczenie jej na stronie internetowej laboratorium może przybliżyć zagadnienia samych badań, pomóc zrozumieć ich istotę i zwiększyć zaufanie potencjalnych przyszłych zleceniodawców.
podinsp. Jacek Bukowski
Laboratorium Kryminalistyczne
KWP w Bydgoszczy
Autor:
Publikacja: