Porady dla policjantów

Zdarzenia traumatyczne

Data publikacji 18.09.2015

Zdarzenia traumatyczne – czym są, jak na nie reagujemy i jak możemy sobie z nimi radzić – poradnik dla policjantów.

Zdarzenia traumatyczne – czym są, jak na nie reagujemy
i jak możemy sobie z nimi radzić – poradnik dla policjantów

Zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym możemy doświadczać sytuacji, które przekraczają nasze możliwości adaptacyjne. Policjanci są grupą szczególnie narażoną na doświadczanie tzw. zdarzeń traumatycznych, czyli sytuacji, które zagrażają zdrowiu i życiu ich lub bliskich im osób. Często w swojej pracy konfrontują się również z cierpieniem, śmiercią, tragediami osobistymi innych ludzi. Zdarzenia tego typu są najczęściej trudne lub niemożliwe do przewidzenia. Wywołują one proces zmian o charakterze psychologicznym i fizjologicznym, zaburzają poczucie bezpieczeństwa. Często pojawia się pytanie „dlaczego akurat mnie to spotyka?”.

Wiele osób, które uczestniczyły w sytuacjach trudnych, traumatycznych, uważa że wraz z zakończeniem uczestnictwa w sytuacji zagrażającej, kiedy mija niebezpieczeństwo lub znika czynnik, który powodował pojawienie się silnej reakcji emocjonalnej, kończy się problem. Jednak, bardzo często silne emocje nie mijają. Otaczający ludzie oczekują, że zaczniemy funkcjonować jak co dzień, natomiast my nie czujemy się dobrze, próbujemy grać przed bliskimi, ale nie zawsze jest to możliwe, czasami wstydzimy się przyznać, że potrzebujemy wsparcia czy pomocy.

Reakcje na zdarzenia traumatyczne są różne, u każdej osoby mogą wystąpić inne objawy. Tuż po zdarzeniu możesz odczuwać szok, odrętwienie, problemy ze skupieniem uwagi, sytuacja może wydawać się nierealna. Pojawić się mogą nieustające myśli na temat zdarzenia, obrazowe wspomnienia, które występują bez twojej woli zarówno na jawie, jak i w snach. Nie dają one zapomnieć o sytuacji, sprawiają, że przeżywasz ją ciągle na nowo.

Kolejną, bardzo częstą reakcją jest silny gniew. Zadajesz sobie pytanie „dlaczego mnie to spotkało?”. Dochodzi do kumulowania się negatywnych emocji, niekontrolowanych wybuchów złości, często wobec ludzi, którzy nie mają nic wspólnego z zaistniałą sytuacją. Szukając przyczyn tego trudnego, traumatycznego wydarzenia możesz obwiniać siebie, czy na pewno zrobiłeś wszystko, aby uniknąć niebezpieczeństwa? Niektórzy mają poczucie winy z tego powodu, że przeżyli podczas gdy inni stracili swoje życie. W takiej sytuacji bardzo często pojawia się też poczucie straty, pustka, przygnębienie. Tracisz zaufanie do samego siebie, cierpi na tym twoja pewność siebie, mogą pojawić się wątpliwości, czy nadal jesteś w stanie wykonywać te same zadania, zmierzyć się z kolejnymi wyzwaniami?

Oprócz reakcji psychologicznych pojawiają się objawy fizjologiczne. Tak silny stres nie może pozostać bez znaczenia dla funkcjonowania naszego organizmu. Najczęstsze objawy to zmęczenie, bóle głowy, karku i kręgosłupa, przyspieszone bicie serca, mdłości i wymioty oraz trudności z oddychaniem i ucisk w klatce piersiowej. Typową reakcją są również zaburzenia snu, trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się, koszmary, zrywanie się o świcie.

Nie oczekuj, że zapomnisz szybko o całym zdarzeniu, że nieprzyjemne myśli i negatywne emocje znikną od razu, kiedy niebezpieczeństwo ustanie. Prawdopodobnie będą one znikać i powracać co jakiś czas. Nie przyniosą trwałego rezultatu próby unikania osób, miejsc czy sytuacji, które kojarzą się z traumatycznym zdarzeniem. Twoje samopoczucie może być powiązane z ujawnianiem przez ciebie tego, co się wydarzyło. Dlatego rozmowa z kimś na temat zaistniałej sytuacji i stresu jakiego doznałeś, może być pomocna. Spróbuj opowiedzieć komuś o tym co się stało, nie myśl, że „nikt nie jest w stanie ciebie zrozumieć”, jednocześnie nie angażuj w swoje sprawy zbyt wielu osób, znajdź jedną zaufaną osobę. Zamykanie się w sobie, udawanie że nic złego się nie stało, duszenie w sobie emocji może prowadzić jedynie do pogłębienia się negatywnych objawów. Zadbaj o siebie i swoją kondycję, nie próbuj „zapijać problemu”, alkohol jedynie utrwala złe wspomnienia.

Kiedy powinieneś szukać profesjonalnej pomocy psychologa?
  • jeśli niepokojące cię objawy trwają dłużej niż miesiąc, pomimo upływającego czasu czujesz się spięty, odczuwasz lęk, trudno ci kontrolować własną złość, czujesz się wyczerpany całą sytuacją,
  • jeśli nic nie jest w stanie cię zainteresować, czujesz się odrętwiały,
  • jeśli masz kłopoty z zasypianiem, męczą cię koszmary,
  • jeśli relacje z twoimi współpracownikami uległy wyraźnemu pogorszeniu,
  • jeśli odczuwasz potrzebę porozmawiania z kimś, a nie masz wokół siebie takiej osoby,
  • jeśli uważasz, że zbyt dużo palisz, pijesz, zażywasz zbyt dużo leków.
Tekst na podstawie:
„Radzenie sobie ze skutkami zdarzeń krytycznych” oprac. Dorota Merecz, Pracownia Instytutu Zawodowego, Instytut Medycyny Pracy w Łodzi.


Opracowała: Magda Mikołajska
Sekcja Psychologów KWP w Bydgoszczy

Autor:
Publikacja:

Powrót na górę strony