SKUTKI PRAWNE PRZYJĘTEJ PRZEZ SEJM RP ZMIANY USTAWY O ZAOPATRZENIU EMERYTALNYM FUNKCJONARIUSZY POLICJI
Data publikacji 04.01.2017
W dniu 16 grudnia 2016 r. na 33 posiedzeniu Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
- W dniu 16 grudnia 2016 r. na 33 posiedzeniu Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
- Ustawa został przyjęta w wersji przedłożonej przez Rząd RP. W toku prac sejmowych komisji administracji i spraw wewnętrznych oraz komisji polityki społecznej i rodziny (posiedzenia w dniach: 13 grudnia oraz 15 grudnia 2016 r.) zgłoszonych zostało szereg poprawek. Poseł Marek Wójcik w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej zgłosił poprawki mające na celu - zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010 r. dotyczącym tzw. pierwszej ustawy "dezubekizacyjnej" - zróżnicowanie statusu funkcjonariuszy wykonujących służbę wyłącznie do 1990 r. od funkcjonariuszy poddanych weryfikacji i kontynuujących służbę w III RP. Nadto w szeregu zgłoszonych przez Pana Posła poprawkach do art. 13 b, który zawiera rozbudowany (w stosunku do regulacji zawartej w ustawie z 2009 r.) katalog cywilnych i wojskowych instytucji i formacji - autor poprawek proponował wyłączenie spod regulacji byłych funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej. Wszystkie zgłoszone poprawki zostały negatywnie przegłosowane.
Połączone komisje przyjęły wyłącznie poprawki zgłoszone przez Ministra Spraw Wewnętrznych. - Następstwa prawne przyjętej przez Sejm RP w dniu 16 grudnia 2016 r. zmiany ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji ... to przede wszystkim:
- znaczący wzrost liczby osób, których będą dotyczyły postanowienia ustawy, ustawa z 2009 r. według szacunku przedłożonego przez ZEiR MSW zmniejszała świadczenia emerytalne ponad 23 tys. byłych funkcjonariuszy, przyjęta przez Sejm w dniu 16 grudnia 2016 r. regulacja może obejmować swoimi konsekwencjami około 200 tys. osób - cytat za opinią z dnia 13 grudnia 2016 r. Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, ustawa z 2009 r. w zasadzie nie dotyczyła byłych funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej (za wyjątkiem osób zatrudnionych w Akademii Spraw Wewnętrznych), natomiast przyjęta w dniu 16 grudnia 2016 r. regulacja obejmuje swoimi unormowaniami także funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej, którzy pełnili służbę np. w Departamencie Społeczno-Administracyjnym, komendantów, czy niektórych jednostkach szkoleniowych tej służby,
- postanowienia art. 15 c ustęp 1, pkt 1. w którym przyjęto, że emerytura wynosi 0% podstawy wymiaru za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa - takie unormowanie w przypadku osoby, która pełniła służbę wyłącznie do 1990 r. może skutkować odmową prawa do świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego, przy równoczesnym nie spełnieniu warunków wymaganych z tytułu wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego (funkcjonariusze w okresie PRL, podobnie jak i w okresie II i III RP nie opłacali składek z tytułu ubezpieczenia społecznego czynił to za nich budżet Państwa), w takim przypadku nie można wykluczyć skierowania tych wszystkich świadczeniobiorców do jednostek pomocy społecznej, co przyczyni się do znaczącego zwiększenia liczby osób, które będą zmuszone do korzystania z takiej formy pomocy ze strony państwa, bowiem działaniem alternatywnym jest tutaj wyłącznie eutanazja, nie akceptowana w polskim systemie prawa,
- postanowienia art. 15 c ustęp 3., w połączeniu z emeryturą, która będzie stanowiła 0% podstawy wymiaru za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa - takie unormowanie w przypadku osoby, która pełniła służbę lub pracowała także po 1990 r. oznacza odebranie praw nabytych słusznie, bowiem służąc np. w Policji, ABW, Straży Granicznej jej status został określony w wyroku TK z dnia 24 lutego 210 r., natomiast w przypadku gdy taka osoba była zatrudniona i uiszczała z tego tytułu składki na ubezpieczenie społeczne wyznaczenie wysokości emerytury stanowi działanie o charakterze dyskryminującym, wysoce represyjnym, bowiem nie można pozbawić wybranej grupy obywateli praw przysługujących wszystkim obywatelom RP,
- postanowienia art. 8a w którym Minister Spraw Wewnętrznych w drodze decyzji, w szczególnie uzasadnionych przypadkach będzie mógł skorzystać z uprawnienia do wyłączenia stosowania art. 15 c i tym samym osoba co do której podejmie taką decyzję uzyska prawo do naliczenia świadczenia według regulacji obowiązujących pozostałych świadczeniobiorców - zapis normy zawartej w art. 8a stanowi o uznaniowości Ministra Spraw Wewnętrznych w zakresie oceny, kto z byłych funkcjonariuszy zasługuje na prawo do świadczenia w nie zmniejszonej wysokości, nie można wykluczyć, iż wiedza byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa na temat dawnych środowisk opozycji będzie miała w tym przypadku rozstrzygające znaczenie i tym samym nie można także wykluczyć, że ta właśnie wiedza stanowi istotny cel takiej redakcji unormowania art. 8a, należy podkreślić, że pierwsza ustawa "dezubekizacyjna" z 2009 r. w decyzji orzekającego sądu pozostawiała przyznanie prawa do nie zmniejszonego świadczenia emerytalnego, w przypadku przeprowadzenia dowodu wskazującego na czynne wspieranie organizacji działających na rzecz niepodległości Państwa Polskiego, organ administracji państwa nie miał w tym względzie żadnych uprawnień a kontrola sądowa gwarantowała obiektywność wydawanych decyzji,
- postanowienia art. 22 a w którym rentę inwalidzką zmniejsza się o 10 % podstawy wymiaru za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa - zapis normy zawartej w art. 22a będzie skutkował tym, że wypłacane świadczenie będzie podlegało radykalnemu zmniejszeniu mimo, że inwalidztwo pozostaje w bezpośrednim związku z pełnioną w służbą, w tym służbą pełnioną już po 1990 r.
Autor: Zespół Analityczny FSSM
Publikacja: st. post. Szymon Tworowski