Policja 1990-2009
Data publikacji 18.09.2015
Przełom lat 1989/1990 podobnie jak w innych, przyniósł również zupełną zmianę w sferze bezpieczeństwa.
Jej efektem stał o się przyjęcie 6 kwietnia 1990 roku ustawy „ o Policji”, na mocy której rozwiązano Milicję Obywatelską i stworzono „umundurowaną i uzbrojoną formację, przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa obywateli oraz do utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego”. W ustawie sprecyzowano szeroki zakres zadań Policji, do którego należało: ochrona życia i zdrowia obywateli oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra, ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie przestępstwom i wykroczeniom. Poza tym cytowany przepis nakładał na policję obowiązek wykrywania przestępstw i wykroczeń, a także nadzór nad strażami miejskimi i kontrolę przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych. Przewidywał również współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi. Nowo zorganizowaną instytucję podzielono na policję kryminalną, ruchu drogowego i prewencji, oddziały prewencji i pododdziały antyterrorystyczne, policję specjalistyczną (kolejową, wodną i lotniczą) oraz policję lokalną. 
W praktyce podział ten był bez znaczenia, co zauważono w nowelizacji ustawy w roku 1995, kiedy z niego zrezygnowano. Zrezygnowano także szybko z policji lokalnej, której stworzenie okazało się sporym błędem. Kierowano do niej bowiem dobrze wykształconych i doświadczonych policjantów „z terenu” znakomicie sprawdzających się do tej pory w swej pracy, którym jednym przepisem ograniczono kompetencje do minimum. Innym błędem nowej ustawy była likwidacja komórek policji wyspecjalizowanych w zwalczaniu przestępczości gospodarczej. Efektem nowych przepisów stało się zalegalizowanie w Policji związków zawodowych. Już wcześniej ich członkowie mieli swój znaczący udział w zmianach, jakie nastąpiły w przekształcanej formacji. W miejsce istniejących do tej pory Wojewódzkich Urzędów Spraw Wewnętrznych powstały Komendy Wojewódzkie Policji. Komendantom wojewódzkim podlegali komendanci rejonowi Policji i komendanci komisariatów Policji.
Zgodnie z nową ustawą komendantów wojewódzkich Policji mianował Minister Spraw Wewnętrznych na wniosek Komendanta Głównego Policji zaopiniowany przez Wojewodę. Komendantów rejonowych mianował Komendant Główny na wniosek komendanta wojewódzkiego zaopiniowany przez wojewodę, zaś komendantów komisariatów mianował komendant wojewódzki, na wniosek komendanta rejonowego zaopiniowany przez właściwy organ samorządu terytorialnego. Kolejne zmiany strukturalne w Policji przyniosła reforma administracji publicznej w roku 1998. Zespolenie trzech dotychczasowych województw w jedno – kujawsko – pomorskie spowodowało potrzebę utworzenia Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy. Powołano ją do życia z dniem 1 stycznia 1999 r. a pierwszym komendantem mianowano insp. Jana Lewandowskiego.
Nowe prawo zobowiązuje Policję do współpracy z samorządem i instytucjami odpowiedzialnymi za porządek i bezpieczeństwo Państwa i jego obywateli. Daje także możliwość współpracy międzynarodowej. Z tej racji już od początku lat dziewięćdziesiątych policjanci bydgoscy biorą udział w spotkaniach z przedstawicielami policji zagranicznych. Przyjmują swych kolegów na miejscu, lecz również uczestniczą w szkoleniach we Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i USA. Wielu z nich stało się członkami International Police Association (Międzynarodowej Organizacji Policyjnej) zrzeszającej policjantów z blisko siedemdziesięciu krajów. Policja Rzeczypospolitej Polskiej, będąca jedną z założycieli Interpolu w roku 1923, wróciła w jego szeregi we wrześniu 1990, po trzydziestu ośmiu latach nieobecności. Od listopada 2004 roku Polska jest także członkiem innej międzynarodowej organizacji policyjnej- Europolu. Istotnym wkładem rodzimych policjantów w bezpieczeństwo europejskie i światowe jest ich udział w misjach międzynarodowych. Policjanci naszego województwa uczestniczyli i uczestniczą w bardzo trudnych przedsięwzięciach przywracających lub utrzymujących porządek w innych krajach.
Ostatnie lata przyniosły znaczący spadek przestępczości. Statystyki pokazują, że policja jest coraz bardziej skuteczna. Liczba przestępstw maleje, a ich wykrywalność wzrasta. Dziś jednostkami terenowymi, podporządkowanymi Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w Bydgoszczy są komendy miejskie Policji Bydgoszczy, Grudziądzu, Toruniu i Włocławku oraz komendy powiatowe Policji w Aleksandrowie Kujawskim, Brodnicy, Chełmnie, Golubiu-Dobrzyniu, Inowrocławiu, Lipnie, Mogilnie, Nakle n. Notecią, Radziejowie, Rypinie, Sępólnie Krajeńskim, Świeciu n. Wisłą, Tucholi, Wąbrzeźnie i Żninie. Podlega mu także Oddział Prewencji Policji w Bydgoszczy.
Nawiązując do dawnych tradycji, współcześni policjanci czczą pamięć swych poprzedników, wspominając tych, którzy oddali swe życie w walce z przestępcami na przestrzeni ostatniego dziewięćdziesięciolecia. Pamiętają o poległych w czasie Drugiej Wojny Światowej, zamordowanych zarówno w obozach niemieckich, jak i w Ostaszkowie i Miednoje czy innych miejscach kaźni na wschodzie. Symbolicznym nawiązaniem do przeszłości jest dzień 24 lipca, dziś obchodzony jako Święto Policji. Tego dnia bowiem, w roku 1919, uchwalono pierwszą w niepodległej Polsce ustawę „o Policji Państwowej”. Autor: dr Marek K. Jeleniewski
Publikacja: Piotr Pawlaczyk
